Dydd Iau Chwaraeon

Dydd Iau Chwaraeon - Mererid Hopwood

Llawn yw ’molabola= bol (fy mol)  bach o newynprinder bwyd difrifol ,

ond fwyta’ i ddim mo’r tost a’r menyn,

na’r cig moch na’r wy ’di ferwi –

mae’n ddydd Iau, mae’n ddiwrnod hoci.

 

Llawn yw’r gampfa o beryglon,

llawn yw’r cae o waed gelynion,

llawn yw’r gawod o gorynnod,

llawn wyf i o ofn a chryndodcryndod = ias; y weithred o grynu .

 

Llawn yw 'nghoesau gwyn o gleisiau,

llawn yw 'nghorff o anafiadau,

llawn yw 'nghlust o ddim ond cintachcwynion

Mrs Jones a’i sgrech: CALETACH!!!

 

Llawn yw 'mhen o esgusodion,

llawn wyf i o fân obeithion

y daw corwyntstorm ddinistriol bach o rywle

ac eira mawr i’m cadw adre.

 

Llawn yw 'nghalon i o wactergwacter = y cyflwr o fod yn wag ,

tybed, rywbryd, a ddaw amser

y bydd naid i fore Gwener

heb fod Iau yn dilyn Mercher?

 

(allan o Caneuon y Coridorau, Gwasg Carreg Gwalch, 2005)

Un peth yw peidio â mwynhau chwaraeon ac ymarfer corff. Peth arall yw bod â’u hofn nhw! Yn y gerdd hon, mae Mererid Hopwood yn rhestru’r holl bethau y mae’n eu casáu am chwaraeon yn yr ysgol, ac yn esbonio sut mae hi’n gobeithio eu hosgoi nhw. Cyfres o luniau yw’r gerdd sy’n dangos i ni beth yw teimladau’r ferch ysgol tuag at y profiad, ac mae’n ailadrodd y gair ‘Llawn’ dro ar ôl tro er mwyn i ni gael deall mor gryf yw’r teimladau hynny. Mae’r gerdd wedi ei chyfansoddi ar ffurf penillion telyn.

Mererid Hopwood

 

  • Prifardd ac Awdur sy’n dod yn wreiddiol o Gaerdydd ond bellach yn byw yng Ngaerfyrddin.
  • Mererid Hopwood oedd y ferch gyntaf erioed i ennill Cadair yr Eisteddfod Genedlaethol yn Ninbych yn 2001. Hyd at 2018, hi yw’r unig ferch i ennill y Gadair.
  • Mae hi hefyd wedi ennill Coron yr Eisteddfod Genedlaethol yn 2003 a’r Fedal Ryddiaith yn 2008.

 

mererid hopwood2

Gweithgaredd 1

Pa linellau yn y tri phennill cyntaf sy’n creu darluniau o boen ac ofn?

Gweithgaredd 2

Atebwch y cwestiynau canlynol am y gerdd.

Gweithgaredd 3

Cysylltwch ail hanner y brawddegau gyda'r hanner cyntaf cywir.